مخاطب شناسی حلقه مفقوده آثار هنری است
دکتر «حسن روشان» از استادان زبان و ادبیات فارسی در هفتمین سلسله نشست‌های ماهانه که با رویکرد مخاطب شناسی در هنر خوشنویسی برگزار شد، به مقوله مخاطب شناسی در هنر و آسیب شناسی آن پرداخت و جایگاه مخاطب و انواع آن را مورد بررسی قرار داد.
وی با بیان این که هنرمند باید مخاطب شناس باشد و بداند اثر خود را برای چه قشر و سطحی از مخاطب تولید می‌کند، گفت: مخاطب شناسی در میان اهالی هنر حلقه مفقوده است و یکی از دلایل مواجه نشدن آثار اهالی ادب و هنر با اقبال عمومی و خواص، نشناختن مخاطب است.
او راه رسیدن به شناخت مخاطب را زمان شناسی، زبان شناسی و فرم‌شناسی دانست و تصریح کرد: اگر هنرمند بتواند میان این 3 معیار تعادل برقرار کند به طور حتم اثر هنری او با مخاطب ارتباط برقرار خواهد کرد.
سراینده مجموعه «دوچنار» از اهمیت توجه به 2 مقوله مخاطب عام و خاص در تولید هر گونه اثر ادبی و هنری سخن گفت و با گریزی به ادبیات گذشته به تفاوت‌های موجود در سروده‌های شاعران در به کارگیری واژگان بر اساس نوع مخاطب پرداخت و افزود: همان‌گونه که در ادبیات مخاطب روی اثر تاثیر می‌گذارد در خوشنویسی نیز دقیقا نوع مخاطبی که تولید کننده اثر در نظر دارد، روی فرم، چینش و قاب بندی‌ها تاثیر می‌گذارد، اما آگاهانه با این مقوله برخورد نمی‌شود.
« روشان» با بیان این که یک بخش از چگونگی تولید اثر در حوزه‌های مختلف به تولیدکننده برمی‌گردد و بخش اصلی که روی فرم و محتوا تاثیر می‌گذارد، مخاطب است، بر اهمیت مخاطب شناسی در عرصه هنر تاکید و تصریح کرد: در واقع باید گفت این مخاطب است که به اثر هنرمند سمت و سو می دهد.
شاعر مجموعه «چیکسای» یکی از آسیب‌های موجود در این عرصه را آگاه نبودن هنرمند از تاثیری که مخاطب بر اثر هنری می‌گذارد، دانست و افزود: بنابراین توجه به دغدغه‌ها و خواسته‌های مخاطب، تولید اثر برای مخاطب و میزان اثرگذاری آن در بعد هنری اثر باید مد نظر اهالی هنر قرار گیرد.
این شاعر مطرح استان هنر را پله ارتقاء یافته از تصویر، زبان و کلمه یا تصویر و واژگان دانست و ضمن تاکید بر برخورداری از مخاطب خاص و عام در تولید اثر هنری، آن را نشانه سطح و جایگاه اثر هنری بیان کرد و گفت: رابطه میان هنر و مخاطب عکس یکدیگر است و هر چقدر هنر، مخاطب بیشتری داشته باشد از هنری بودن خود پایین آمده است و هر اندازه دایره مخاطب تنگ‌تر شود، بعد هنری آن بالاست
وی با اذعان به این مسئله که برخی اهالی هنر به اندازه فهم مخاطب سطح کار خود را پایین می‌آورند و بالعکس برخی هنرمندان معتقدند که این مخاطب است که باید به اندازه فهم اثر، شعور هنری خود را ارتقا دهد، تصریح کرد: امروز اگر شاعری در ادبیات باقی مانده است به خاطر این که به نفع مخاطب، اثر را قربانی نکرده است و این مسئله باید در دیگر هنرها تعمیم یابد.
وی خاطرنشان کرد: هر مخاطبی در هر عصری یک الگوی زبانی و دغدغه فکری و محتوایی دارد و به طور حتم مخاطب هنرمند امروز با مخاطب 7 قرن پیش متفاوت است و از آن جایی که هنرمند مخاطب خود را نشناخته به سمت آثار او نمی‌رود و آنچه تولید می‌شود با ذائقه مخاطب همخوانی نخواهد داشت.
«خلیل رستمی» از استادان خوشنویسی هم با تعمیم مخاطب شناسی در عرصه هنر به خوشنویسی به بیان نمونه‌سازی و الگوسازی در عرصه خوشنویسی پرداخت و رویکرد مخاطب عام را شامل کتابت آثار و نوشتاری که برای همه قابل درک است، دانست و از چلیپا، سیاه مشق و ترکیب‌بندی‌های نوین در حوزه خوشنویسی در زمره آثاری که در برگیرنده مخاطب خاص است، نام برد.
وی ضمن تاکید بر این که توجه به نوع کلام و زیبانویسی در تولید اثر، در کنار مخاطب و سفارش دهنده باید مد نظر بگیرد، تصریح کرد: هر اندازه دایره مخاطب محدودتر باشد اثرگذاری آن بیشتر خواهد بود.
وی هدف از برگزاری سلسله جلسات ماهانه خوشنویسی را تسری‌دادن زبان خوشنویسی و تاثیرات آن در کنار مبانی نظری خوشنویسی در جامعه عنوان کرد تا عرصه پذیرش خوشنویسی به شکل خاص در جامعه گسترش پیدا کند.
