گام تازه حوزه هنری خراسان شمالی در روایت دفاع مقدس از دریچه کمیک
ر روزگاری که زبان تصویر و روایت‌های گرافیکی بیش از هر زمان دیگری با ذهن نسل نوجوان پیوند خورده است، ورود حوزه هنری خراسان شمالی به عرصه‌ی تولید کمیک با محوریت فرماندهان شهید دفاع مقدس، چشم‌اندازی تازه برای ادبیات و هنر مقاومت گشوده است. در گفت‌وگویی با واحد رسانه و جریان‌سازی حوزه هنری خراسان شمالی، مازیار حاتمی، معاون نشر و ادبیات سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه، از ضرورت پرداختن به قالب‌های نو در روایت دفاع مقدس و اهمیت همکاری میان نهادهای فرهنگی سخن گفت.
تولید مجموعه‌ای از کتاب‌های کمیک با محوریت فرماندهان شهید خراسان شمالی، گامی تازه در مسیر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به‌شمار می‌آید؛ گامی که به باور آقای حاتمی، می‌تواند در آینده‌ی نشر دفاع مقدس نقشی تعیین‌کننده داشته باشد. او بر این باور است که همه‌ی گونه‌های ادبی، از کودک و نوجوان گرفته تا بزرگسال، اگر به‌طور هم‌زمان و هماهنگ مورد توجه قرار گیرند، در انتقال مفاهیم فرهنگی بسیار مؤثر خواهند بود. از نگاه او، کمیک یکی از قالب‌های جذاب روز برای ارتباط با نسل جدید است، هرچند تاکنون در ادبیات دفاع مقدس کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.
حاتمی با اشاره به وضعیت کمیک در بازار نشر کشور یادآور شد که در حوزه‌ی عمومی، ناشران متعددی در این زمینه فعال‌اند، اما در حوزه‌ی دفاع مقدس، این جریان هنوز نوپاست. او نخستین تجربه‌ی تخصصی کمیک در این حوزه را مربوط به نشر «ستارگان درخشان اصفهان» دانست که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مورد استقبال گسترده مخاطبان قرار گرفت. وی افزود: «حرکت حوزه هنری خراسان شمالی در ادامه‌ی همین مسیر، اقدامی ارزشمند و الگویی الهام‌بخش برای سایر استان‌هاست.»
او با یادآوری اینکه ایده‌ی توجه به قالب کمیک سال‌ها پیش نیز در حوزه‌ی نشر دفاع مقدس مطرح بوده است، تأکید کرد: «کمیک یک رشته‌ی دقیق، حرفه‌ای و در عین حال بسیار ظریف است که نیاز به مهارت تخصصی و نگاه هنری عمیق دارد. موفقیت در این حوزه در گرو انتخاب سوژه‌ی مناسب و نگارش داستانی قوی است؛ چراکه نویسنده‌ی کمیک با نویسنده‌ی رمان یا ادبیات کودک متفاوت است و باید نگاهی ساختاری و تصویری داشته باشد.»
به باور حاتمی، پرداختن به زندگی شهدا در قالب مستندات واقعی، اگرچه ارزشمند است، اما برای جذب نسل امروز باید از شیوه‌های داستان‌محور و تخیلی بهره گرفت تا روایت‌ها به‌لحاظ روایی و احساسی جذاب‌تر شوند. او می‌گوید: «تلفیق واقعیت با خلاقیت ادبی و هنری، همان مسیری است که می‌تواند نسل نوجوان را به ارزش‌های دفاع مقدس نزدیک‌تر کند.»
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، حاتمی تعامل میان سازمان حفظ آثار و حوزه هنری را یک ضرورت دانست و تصریح کرد: «اگر نهادهای فرهنگی نتوانند با یکدیگر همکاری کنند، از جریان رشد فرهنگی کشور جا می‌مانند. نگاه سردار آزادی، رئیس سازمان حفظ آثار، بر استفاده از تخصص و تجربه‌ی مجموعه‌هایی مانند حوزه هنری تأکید دارد. بدون هم‌افزایی میان این نهادها، به نقطه‌ی مطلوب نخواهیم رسید.»
حاتمی همچنین از برنامه‌های آینده‌ی سازمان برای گسترش تولیدات کمیک خبر داد و گفت: «در سازمان حفظ آثار بخش ویژه‌ای برای کودک و نوجوان در موضوع کمیک استریپ در نظر گرفته خواهد شد. ما از تولیدات استانی حمایت می‌کنیم و قصد داریم این آثار را هم در فروشگاه‌های دفاع مقدس در تهران و استان‌ها عرضه کنیم و هم از طریق بسترهای الکترونیکی در دسترس علاقه‌مندان قرار دهیم.»
او در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های گسترده‌ی استان‌های کشور در روایت‌های بومی و تاریخی افزود: «هر استان ایران پر از داستان‌های شنیدنی از مقاومت، ایثار و دفاع از وطن است. این روایت‌ها نه‌تنها برای مردم کشور، بلکه برای مخاطبان کشورهای همسایه هم جذابیت دارد. اگر با نگاهی خلاقانه و هنری به این گنجینه‌ها نزدیک شویم، می‌توانیم آثار ارزشمندی برای معرفی قهرمانان و ارزش‌های ملی خلق کنیم.»
حاتمی در پایان ابراز امیدواری کرد که با گسترش همکاری میان نهادهای فرهنگی و هنری، قالب کمیک بتواند جایگاه شایسته‌ی خود را در انتقال مفاهیم دفاع مقدس بیابد؛ قالبی که به گفته‌ی او، «زبان امروز نسل جوان» است و می‌تواند پلی میان حماسه‌ی دیروز و مخاطب امروز باشد.