روایت‌نویسی، هنر ثبت پایداری
به گزارش واحد رسانه و جریان‌سازی حوزه هنری خراسان شمالی، این کارگاه آموزشی که به همت واحد مطالعات و فرهنگ پایداری برگزار شد، با هدف ارتقای مهارت‌های مصاحبه و تدوین خاطرات شفاهی، در چهار محور «سوژه‌یابی»، «فنون مصاحبه»، «مدیریت زمان» و «تنظیم و تدوین» برگزار شد و با حضور نویسندگان، نوقلمان و علاقه‌مندان به ادبیات پایداری، فضایی آموزشی و تعاملی فراهم کرد.
محمد قاسمی‌پور، در سخنانی ضمن اشاره به ظرفیت بالای نسل جوان در عرصه روایت‌نویسی، تأکید کرد: «شور، انگیزه و هوشمندی نسل جدید در کنار دانش و آگاهی تخصصی آن‌ها، نویدبخش آینده‌ای روشن در حوزه تاریخ شفاهی و ثبت خاطرات مقاومت است.»
وی در بخش اول کارگاه با تمرکز بر «سوژه‌یابی» و شناسایی موضوعات ارزشمند در حوزه تاریخ شفاهی، به ضرورت توجه به تحولات میدانی معاصر و سوژه‌های کمتر شنیده‌شده پرداخت و گفت: «در اقلیم‌های مختلف خراسان شمالی، از شرق تا غرب و شمال تا جنوب، موضوعات ارزشمندی نهفته است که می‌توانند پایه آثار بزرگ در حوزه مقاومت و ادبیات پایداری باشند».
در بخش دوم، با تأکید بر فنون مصاحبه و روان‌شناسی ارتباط با راویان، قاسمی‌پور گفت: «امروزه یکی از چالش‌های جدی در مسیر ثبت خاطرات، دشواری ایجاد ارتباط مؤثر با صاحبان خاطرات است. مهارت جلب اعتماد، گفت‌وگوی جزئی‌نگر، و تبدیل روایت کلی به روایت دقیق و قابل استناد، امری ضروری در فرآیند مصاحبه است».
او در بخش سوم با اشاره به «مدیریت زمان»، تأکید کرد که در شرایط محدودیت زمانی راویان، هدفمندی در چینش پرسش‌ها و تسلط بر فضای گفت‌وگو اهمیت ویژه‌ای دارد. به گفته او، «راویان اغلب به دلیل مشغله یا عدم شناخت از اهمیت خاطرات خود، از بیان جزئیات پرهیز می‌کنند. اینجاست که مهارت مصاحبه‌گر معنا پیدا می‌کند».
در نهایت، در مبحث «تنظیم و تدوین»، قاسمی‌پور بر ضرورت استانداردسازی، پیاده‌سازی دقیق، و تبدیل گفت‌وگو به متن روایی مؤثر تأکید کرد و افزود: «تنها با تسلط بر فرآیند تدوین می‌توان روایت‌هایی ماندگار و مؤثر برای مخاطب امروز خلق کرد».
این محقق تاریخ شفاهی با استقبال از ترکیب نسل با‌تجربه و نوقلمان در این کارگاه گفت: «باید آموزش را از فضای صرفاً تئوریک فراتر ببریم و به کار عملی و میدانی برسیم؛ از جمله انجام مصاحبه، پیاده‌سازی و دریافت بازخورد کارشناسان. این کارگاه‌ها باید به فعالیت مستمر و هدفمند منجر شوند».
قاسمی‌پور در پایان با تأکید بر جایگاه فرهنگی خراسان شمالی در حوزه مطالعات پایداری اظهار داشت: «این استان همواره در تحقیق پیشرو بوده است. امروز نیاز داریم تا آثار تحقیقی را به مرحله انتشار و تولید محتوای مؤثر برسانیم. ادبیات پایداری باید بیش از پیش تقویت شود، چرا که پیوند حیاتی با فرهنگ ایستادگی و هویت ملی ما دارد».
